گروه حقوق دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

پایگاه اطلاع رسانی #ashrafilaw

گروه حقوق دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

پایگاه اطلاع رسانی #ashrafilaw

گروه حقوق دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

برای عضویت در خبرنامه الکترونیک، نشانی ایمیل خود را در قسمت نظرات ارسال کنید.


تقویم برنامه ها و رویدادها

سومین همایش هفته پژوهش

🕑 چهارشنبه 28 آذر 97 - ساعت 13
سالن شهید مطهری

۱۰ مطلب با موضوع «نوشته ها» ثبت شده است

 

 

 

عکسها: رضا ابراهیمیان

 فایلهای صوتی این دو سخنرانی در کانال تلگرام دانشکده حقوق در لینکهای زیر در دسترس است:

* سخنرانی دکتر زمانی: حقوقدان ایرانی در تاریکخانه تاریخ

https://t.me/ashrafilaw/1691

* سخنرانی دکتر مقامی: ایران و ساختن تاریخ حقوق بین الملل

https://t.me/ashrafilaw/1692



برگرفته شده از maqami.blog.ir * کلیه حقوق مادی و معنوی محفوظ است.

مقدمه

نخستین همایش مطالعات حقوق عمومی دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی در سطح داخلی در اردیبهشت 1392 برگزار شد و از همان زمان، برنامه­ریزی برای برگزاری دومین همایش آغاز گردید. همایش دوم در سطح منطقه­ای  روز پانزدهم اسفند 1392 برگزار گردید. پس از فراخوان اولیه، حدود هشتاد چکیده به دبیرخانه همایش ارسال شد و پس از داوری چکیده­ها، نهایتاً از این میان متن کامل حدود سی مقاله، دریافت شد. مقالات دریافتی توسط اعضای کمیته علمی مورد داوری قرار گرفت و براساس ارزشیابی داوران و اهمیت موضوعات، تعدادی برای سخنرانی انتخاب گردید. اگرچه این امید می­رفت که بتوانیم تمامی مقالات پذیرفته شده را به چاپ برسانیم، اما فزونی مقالات با کیفیت، کار را مشکل می­ساخت. لذا تصمیم گرفته شد تا تعدادی از مقالات پذیرفته­شده، به عنوان برگزیده برای چاپ انتخاب گردد.

مقالات حاضر بخشی از مهم­ترین دغدغه­های حقوقی بین­المللی کنونی پژوهشگران ایرانی را منعکس می­سازد. به نحوی که در مقاله نخست، به مرور اجمالی نگاه ایرانی به حقوق بین­الملل پرداخته­ایم. مقاله دوم آثار انتخاب «نام» ایران را از منظر حقوق بین­المللی کاویده است. در مقاله سوم، نگاه اسلامی به حقوق بشر و به ویژه نسل سوم حقوق بشر مطرح گشته است. مقاله چهارم، در جستجوی فلسفه حقوق بین­الملل ایرانی و اسلامی است.

از مقاله پنجم، مباحث تکنیکی­تری مورد توجه قرار گرفته است و به ویژه از آنجا که جدی­ترین چالش حقوقی بین­المللی سالهای اخیر کشورمان، مسأله «تحریم» بوده است، سه مقاله جداگانه به این موضوع اختصاص یافته است. کمیته­های تحریم شورای امنیت، آثار حقوق بشری قطعنامه­های تحریم و تحریم­های یکجانبه آمریکا محور این سه مقاله هستند. دو مقاله بعدی به مسأله محیط زیست اختصاص یافته که آن هم در سالهای اخیر، دغدغه اجتماعی ایرانیان بوده است. مقابله با آلودگی­ها و حفظ محیط زیست دریاها محور این دو مقاله هستند.

پیش­بینی سهمی اندک برای حقوق بین­الملل خصوصی، قدری طبیعی است و تنها یک مقاله به مسأله اجرای احکام خارجی توجه دارد. در آخرین مقاله نیز تعهدات ناشی از حقوق بین­الملل کار و مقاوله­نامه شماره 87 سازمان بین­المللی کار مورد بررسی قرار گرفته است.

امید می­رود دانشکده حقوق و الهیات بتواند سومین همایش مطالعات حقوق عمومی را به زودی در سطح ملّی برگزار نماید و چراغ اندیشه، پژوهش و پرسش در زمینه­های گوناگون حقوق عمومی که هر کدام با مسائل کلان کشور در ارتباط است، بیش از پیش در دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی فروزان باشد. از همه دست­اندرکاران همایش، به ویژه مدیریت گروه حقوق، همکاران عضو کمیته علمی و دانشجویان عضو کمیته اجرایی، بابت همراهی­شان در برگزاری این همایش سپاسگزارم و تقدیر ویژه خود را نثار پژوهشگران و دانشجویان و استادانی می­کنم که بدون چشمداشت با ارسال آثار محققانه خود، امکان این گردهمایی را فراهم ساختند.

در آخر با ذکر این نکته که بنا به دلایلی امکان انتشار چاپی این مجموعه با نشان دانشگاه برگزارکننده میسّر نشد، و از آنجا که تأخیر پیش آمده تاکنون نیز مایه خسران و عدم بهره­مندی صاحبان آثار و جامعه علمی حقوقی کشور شده است، ضمن عذرخواهی از همه صاحبان حق، نسخه الکترونیک مجموعه حاضر بدون چشم­داشت مادّی از طریق رسانه­های الکترونیک اینجانب و گروه حقوق دانشگاه تقدیم پیشگاه علاقمندان میشود. امیدوارم نویسندگان و مشارکت­کنندگان در برگزاری همایش پیش­گفته را از دعای خیر خود بهره­مند سازید.

 

امیر مقامی                             

دبیر کمیته علمی دومین همایش مطالعات حقوق عمومی


گزیده مقالات دومین همایش مطالعات حقوق عمومی: ایران و حقوق بین¬الملل 

نویسندگان به ترتیب الفبا:
آرش¬پور، علیرضا

توسلی، منوچهر 

امین¬زاده، الهام
خرم¬فرهادی، یوسف 
راعی، مسعود
راعی، هاجر
سیجانی، اصغر 
شاعری، جمال¬الدین
شیرانی، شیرین
شیروانی، علی 
عارف¬کیا، امید 
مقامی، امیر
موسوی،کلثوم سادات
موسوی، سیده فاطمه
مؤذن، شیلا 
واعظ، فریده


عناوین مقالات:
🖋ایران و حقوق بین الملل: داستان تمنا و استغنا 
🖋«ایران» و حقوق بین الملل: مصائب یک تغییر نام 
🖋نظام حقوق بشر اسلامی با تاکید بر نسل سوم 
🖋فلسفه مقارن حقوق بین الملل ایران وجهان 
🖋بررسی اجمالی کمیته های تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد
🖋تاثیر قطعنامه های تحریم شورای امنیت بر نسل سوم حقوق بشر
🖋مسئولیت بین المللی دولت امریکا در قبال مصوبات کنگره،با تأکید بر مصوبات مربوط به ایران 
🖋مقابله با آلودگی های زیست محیطی از دیدگاه اسلام و حقوق بین الملل 
🖋حفاظت از محیط زیست دریاها از منظر حقوق بین الملل با تأکید بر دریای خزر 
🖋موانع غیر مشترک شناسایی و اجرای رای داوری تجاری خارجی در کنوانسیون نیویورک 1958 و قانون داوری تجاری ایران 1376 
🖋بررسی الحاق ایران به مقاوله نامه شماره 87 سازمان بین المللی کار

دریافت فایل کتاب - PDF

سومین شماره دوره چهل و ششم فصلنامه مطالعات حقوق عمومی (دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران) منتشر شد. در این شماره، مقاله مشترک آقایان دکتر عباسعلی کدخدایی استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر امیر مقامی، استادیار دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی که به بررسی «ساختار آنالوگ حقوق بین­الملل» پرداخته، منتشر شده است. چکیده این مقاله را در ادامه میخوانید:

چکیده:

نظام حقوق بین­الملل از همان ابتدا براساس بده – بستان و روابط متقابل دولت‌ها شکل گرفته است. چنین نظامی در حوزه­های حقوق ماهوی و حقوق مسئولیت، بیشتر تداعی­کنندۀ ساختارهای حقوق خصوصی است و این، اصلی­ترین آسیب برای تحقق یک نظم حقوقی دستوری است که بتواند با تکیه بر معیارهای سلسله­مراتبی، از حق­های بنیادین افراد حمایت کافی به‌عمل آورد. تحول حقوق بین­الملل به‌سوی نظم جدید، از ورود آرمان‌های بشردوستانه به این نظام حقوقی تأثیر می­پذیرد و چشم‌انداز آینده نشان می­دهد که در پرتو چنین تحولی ممکن است ساختار حقوق مسئولیت و اجرای مسئولیت بین­المللی نیز متحول شود.

واژگان کلیدی: تعهدات ارگاامنس؛ جامعۀ بین‌المللی؛ حقوق معاهدات؛ حقوق مسئولیت؛ ساختار

 

عناوین سایر مقالات:

* بررسی نخستین قانون انتخابات و کیفیت استقرار نخستین مجلس مشروطه در ایران – ابوطالب سلطانیان، طاهره شمسی

* کاربرد دکترین مسئولیت به حمایت در حقوق بین­الملل پاسخ به حوادث – موسی پاشابنیاد، نسرین مصفا

* بررسی و تبیین جایگاه شریعت در نظام حقوقی کشور عراق با تأکید بر نقش مرجعیت – هدی غفاری، فاطمه نظری

* تصرف منابع فسیلی از منظر حقوق بین الملل بشردوستانه – احمد مؤمنی راد، ناصر خداپرست

* مواجهه دو دیدگاه حقوقی: تحلیلی بر تعامل و تقابل جمهوری اسلامی ایران با شورای حقوق بشر سازمان ملل – علی امیدی، حسن پوربافرانی، ایمان پورعلی

* نظام حقوقی حاکم بر بودجه جنگ در ایران – ولی رستمی، حمید قهوه چیان

* جایگاه دکترین مسئولیت حمایت در بحران سوریه – سید قاسم زمانی، سورنا زمانیان

* ملاحظات حقوق عمومی در مکتب تومیسم با تأکید بر حاکمیت قانون در دولت دینی - محمدجواد جاوید، یاسر مکرمی قرطاول

* تأثیر مطالعات حقوقی انتقادی بر تحولات تأملات نگره ای دانشوری حقوق - امیرعباس امیرشکاری

* حقوق بین الملل فضا و ضرورت حفظ محیط زیست قضایی - محمود جلالی، علی آقاحسینی

* بررسی شرایط تعلیق حقوق بشر در زمان مخاصمات مسلحانه (مطالعه موردی: منازعه فلسطین - اسرائیل) - علی اردستانی، الهه کامجو

 

» دسترسی به مقاله ساختار آنالوگ حقوق بین الملل – PDF

» دسترسی به تمام مقالات این شماره – پاییز 1395 

همایش انجمن ایرانی مطالعات ملل متحد با عنوان حقوق بین الملل و بازی های رایانه ای، روزهای سه شنبه و چهارشنبه 28 و 29 اردیبهشت در تهران برگزار خواهد شد. بنیاد ملی بازیهای رایانه ای، موزه صلح تهران، کمیته ملی حقوق بشردوستانه و مجله حقوقی بین المللی نیز از جمله حامیان این همایش هستند. مطابق برنامه اعلام شده در این همایش مقالاتی در خصوص حوزه های حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، مالکیت فکری و صلح و امنیت بین المللی، در ارتباط با بازیهای رایانه ای ارائه خواهد شد و برخی پنلها نیز به بحث و گفتگو درباره موضوعات حقوقی بین المللی مرتبط با بازیها خواهد بود. استادانی چون دکتر بهرام مستقیمی، دکتر ستار عزیزی، دکتر نسرین مصفا و دکتر سید قاسم زمانی از جمله سخنرانان این همایش هستند. مقاله مشترک دکتر مقامی عضو هیئت علمی و خانم امیرشاکرمی یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی نیز در پنل دوم صلح و امنیت ارائه خواهد شد که چکیده آن را در ادامه مطلب مطالعه خواهید کرد. برای دریافت برنامه کامل همایش، اینجا کلیک کنید.

مقاله «نقش دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل اختلافات سازمانهای بین المللی» که حاصل پژوهش مشترک دکتر مقامی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق به همراه خانم سارا انصاری از دانش آموختگان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی است، در سومین شماره دوره جدید فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران منتشر گردید. دسترسی به متن کامل تمام مقالات از اینجا و مطالعه مقاله مزبور که در صفحات 471-496 این شماره منتشر شده، از طریق لینک زیر امکانپذیر است.

» نقش دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل اختلافات سازمانهای بین المللی - امیر مقامی، سارا انصاری PDF

انتشار نخستین شماره «مطالعات حقوق عمومی»

| شنبه, ۱۶ خرداد ۱۳۹۴، ۰۲:۵۸ ب.ظ

پس از آن که فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به سه نشریه جداگانه تفکیک شد، اینک نخستین شماره از فصلنامه مطالعات حقوق عمومی وابسته به این دانشکده انتشار یافت. این مجله به انتشار مقالات علمی - پژوهشی مرتبط با حقوق عمومی، حقوق بین الملل، حقوق بشر و حقوق نفت و گاز می پردازد و مقالات نخستین شماره آن اینک از طریق پایگاه اینترنتی در اینجا در دسترس علاقمندان است.

انتشار دوره جدید «مدرسه حقوق»

| شنبه, ۱۶ خرداد ۱۳۹۴، ۰۲:۵۳ ب.ظ

پس از وقفه ای حدودا یک ساله، کانون وکلای دادگستری اصفهان انتشار نشریه داخلی خود را با عنوان «مدرسه حقوق» از سر گرفت.
در نود و یکمین شماره "مدرسه حقوق" مطالب زیر را خواهید خواند:
1-بازگشایی یک مدرسه / فرهاد رستم شیرازی
2-سخن سردبیر / دکتر داود نصیران
3-یادداشت انتشار مجدد
و یاد یاران / شاپور اسماعیلیان
4-چند حکایت / بهمن کشاورز
5-نقد نظام آموزش حقوق / دکتر علی قسمتی تبریزی
6-دادبانی واژگان / محمدرضا عظیمی
7-دادرسی کیفری و "بخت سیاه" / دکتر سید محسن قائم فرد
8-نکلیف یا عدم تکلیف ابطال تمبر برای وکیل دوم برای وکالت در دادگستری / دکتر کیومرث کلانتری
9-نشتری به زخم کهنه در باب:آسیب شناسی وکالت / رضا مقصودی
10-نوافقنامه جامع هسته ای و مقام صلاحیت دار برای تصویب/ دکتر مسعود راعی
11-تأملی بر مفهوم سلاح در حقوق کیفری ایران،"قسمت اول"/ مجتبی فرهمند و سید رشید صلاح الدین حسینی
12-بیانیه لوزان؛فرصت ها و چالش ها/ دکتر لیلا رئیسی، فرزاد محمدزاده ابراهیمی
13-یک نهاد،سه دیدگاه؛ تعویق صدورحکم/منصوره دلیلی،ندا امیدی فر،مهدی مزروعی

چرا کاتوزیان؟

| سه شنبه, ۱۸ شهریور ۱۳۹۳، ۱۱:۱۴ ب.ظ

 

امیر مقامی

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید اشرفی

 

در عمر کوتاه خود در دنیای حقوق و «مدرسه حقوق»، شاهد آنم که استادان باوقار، برجسته، هوشمند و عالم این رشته در کشور یک به یک توشه آخرت خویش را بر می دارند و... به راستی که از مرگ گریزی نیست و هر آن، فرشته مرگ، یکی را همراه خود می برد؛ پیامبر خدا باشد یا کافر و ملحد، پیر یا جوان؛ وقتش که به موقع «قضا» برسد، همه مسافریم. با وجود این، درگذشت دکتر امیرناصر کاتوزیان، جامعه حقوقی را در شوکی بزرگ فرو برد؛ با این که این اواخر اخبار و حتی تصاویر ناخوش احوالی و بستری شدن ایشان در بیمارستان در شبکه های اجتماعی دیده می شد. رسانه ها، حقوقدانان و حتی بعضی مردم عادی، او را «پدر علم حقوق» در ایران می نامیدند؛ گرچه خود تلاش نموده بود توازنی میان جنبه های فنی، هنری و علمی «حقوق» پدید آورد و انصاف و وجدان عقلانی به مثابه عدالت را همچون روحی به تن خشک مواد قانونی بدمد.

به عنوان یک دانشجو، با آگاهی از این که «علم» بشری بیشتر شبیه دوی امدادی است که هر کس «چوب» را به نفر بعدی می سپارد؛ گمان میکنم تعابیری مثل «پدر علم» و امثال آن، فاقد معنا و وجاهت است؛ حالا علم حقوق، فیزیک، شیمی، جامعه شناسی یا هر علم دیگر. البته این با عناوینی مثل بنیانگذاری یک علم متفاوت است، که اندیشمندی، چهارچوب های اولیه یک علم را به دست می دهد تا دیگران آن را به کمال برسانند و یقیناً کاتوزیان و هم عصران او در قامت بنیانگذاری این علم هم نبودند که پیش از ایشان، بزرگان دیگری همچون دکتر حسن امامی و دیگران در دانشکده حقوق و علوم سیاسی کنونی در دانشگاه تهران، حسب ضرورت های ناشی از انقلاب مشروطه و تدوین قوانین عرفی، بنیان این علم را گذاشته بودند و البته که کاتوزیان از نخستین و بزرگترین دست پروردگان آن مکتب بود و هست.

با وجود این، اگر قرار باشد برای علم حقوق و حتی فنون حقوقی در ایران، بزرگی را برگزینیم و به عنوان پدر معنوی جامعه حقوقی کشور، معرفی کنیم، گمان می کنم هیچ کس به اندازه دکتر کاتوزیان شایستگی این عنوان را نداشته باشد. ممکن است دقیقاً ندانیم درباره چه صحبت می کنیم؛ ممکن است نتوانیم تعیین کنیم که برمبنای شناخت تجربی، دقیقاً کدام ویژگی ها او را اینقدر متمایز می کند؟ مثلاً مگر سواد آدم ها را می شود سنجید؟ با تعداد کتاب هایشان؟ با تعداد مقالات؟ دانشجویان؟ با این حساب و کتاب های امروزی دفاتر ممیزی دانشگاه ها برای ترفیع اساتید؟! مسلّم است که بزرگی کاتوزیان، بیش از آن که کمّی باشد و در گرو «تعداد» کتابها، مقالات، سخنرانی ها و فعالیت های او باشد، جنبه ای «کیفی» دارد؛ البته که او در کمیت نیز از سرآمدان است. بین ورزشکاران معروف است که مرحوم تختی، نه بیشترین مدال طلای جهان و المپیک را برای کشتی ایران آورده است و نه حتی بیشترین مدال یا امتیاز را. اما در کشتی ایران، نفر اول که به اسم می شناسیم، «جهان پهلوان تختی» است. وضع کاتوزیان را تنها با این مثال نه چندان مناسب می­توان توجیه کرد.

البته که سایر بزرگان و استادان نیز محترم و عزیز و باسواد و دلسوز و متعهّد و «خوب» هستند؛ مگر می شود منکر ارزش های علمی و اخلاقی استادانی چون ممتاز، آشوری، عراقی، آخوندی، آزمایش، صفایی و... شد؟ و ببخشایند اگر نازنینی از این فهرست ناتمام، جامانده است. معلوم است که این نامها، جنبه تمثیلی دارد و نه حصری! اما «چرا کاتوزیان؟»

در ادبیات ما، حسن و ویژگی های ظاهری و اخلاقی، به «کمال» مطلوبیت منجر نمی شود؛ بلکه «مطلوب» باید «آن» داشته باشد تا از دیگران متمایز شود. شاید کاتوزیان «آنی» داشت که همه به این اندازه ندارند و البته دغدغه های اجتماعی و سیاسی اش، اخلاق حرفه ای و سلوک شخصی اش، مناعت و قناعتش، نگاه خاصش به نظم حقوقی، تفسیرهای انصاف گرایش از قانون مدنی، تسلطش به حقوق خارجی و فقه، و از همه مهمتر به یادگار گذاشتن نظراتش حتی در حوزه حقوق عمومی، اینها همه در کاتوزیان جمع است و تقریبا هیچ کس همه این ویژگی ها را یکجا ندارد. هر یک از این ویژگی ها را می توان در پرونده ای گشود و جداگانه درباره جزئیات این ویژگی ها و بعضی ویژگی های دیگر، بحث و گفتگو کرد. از این هم نگذریم که اکثر دانشجویان ما - از جمله خودم و حتی بعدا که این درس را تدریس کردم - مقدمه علم حقوق را که نقشی پایه ای دارد، با کتاب دکتر کاتوزیان آغاز کرده اند و این یعنی اکثر جامعه حقوقی، به طور غیرمستقیم یا مستقیم دانشجوی اولین کلاس درس حقوق بوده اند.

نباید از یاد هم برد که علیرغم جفایی که بر او رفت، در همان زمان با «امید» در کنج خانه به تألیف مهم ترین آثار حقوق مدنی ایران پرداخت. دکتر عراقی، استاد برجسته حقوق کار، درباره او نوشته است: «او چراغ «عدالت» را فرا راه خود قرار داده و کاوش‌هایش را در روشنایی آن پی‌می‌گیرد. او یک «حقوقدان مکانیکی» یا یک «تکنیسین حقوق» نیست تا حقوق را بی‌جان بداند.» و البته در تاریکی نفسانیت و بی انصافی، باید با چراغ عدالت، قدم برداشت.

 

+ ویژه نامه روزنامه ایران در گرامی داشت دکتر کاتوزیان

 

شماره چهل و نهم مجله حقوقی بین‌المللی

| يكشنبه, ۱۶ شهریور ۱۳۹۳، ۰۳:۳۸ ب.ظ

شماره چهل و نهم مجله حقوقی بین‌المللی منتشر شد. در این شماره می‌خوانید:

تعهد آژانس بین المللی انرژی اتمی به حفاظت از اطلاعات محرمانه هسته ای ایران

کاربرد سلاح های حاوی اورانیوم ضعیف شده از منظر حقوق بشردوستانه بین المللی

مسئولیت بین المللی دولت های ثالث ناشی از نقض حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلی (با تحلیلی اجمالی از بحران سوریه )

بررسی مسائل حقوقی ورشکستگی بانک های چند ملیتی

قواعد تفسیرکنوانسیون اروپایی حقوق بشر در پرتو رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر

مفهوم توسعه پایدار در گستره حقوق بین الملل انرژی

تغییرات جوی: تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی

تاملی بر تحول مفهومی عفو در گستره حقوق بین الملل

جایگاه قراردادهای بیع متقابل در پروژه های بالادستی نفت و گاز ایران و مقایسه آن با قراردادهای مشارکت در تولید

حمایت از تنوع زیستی و دانش سنتی در نظام جهانی مالکیت فکری

بررسی الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون 1961 لاهه راجع به ضرورت لغو تصدیق اسناد عمومی بیگانه

 

+ دریافت مقالات

 

درباره یادداشت دادستان دیوان کیفری بین المللی

| دوشنبه, ۱۰ شهریور ۱۳۹۳، ۱۰:۴۱ ق.ظ

 

امیر مقامی

عضو هیئت علمی گروه حقوق، دانشگاه شهید اشرفی

 

وضعیت مخاصمه اخیر غزه، سبب شد اتهاماتی در خصوص ارتکاب جرایم جنگی و جنایت علیه بشریت نسبت به اقدامات دولت اشغالگر، مطرح شود و مطالبه ای عمومی درباره ضرورت مداخله دیوان کیفری بین المللی در سطح جهان شکل بگیرد.

یادداشت خانم بنسودا، دادستان دیوان به سادگی توضیح می دهد که چرا دیوان با توجه به موازین اساسنامه، نسبت به جرایم ارتکابی در مخاصمه اخیر غزه، صلاحیت ندارد. استدلال های او درباره این مخاصمه از منظر اساسنامه کاملاً موجه است. اما به نظرم، یکجا دادستانی برای ایفای وظایفش نسبت به جرایم ارتکابی در مخاصمه پیشین، تردیدی ناروا کرده است و آن جایی است که از عطف بماسبق نشدن قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل سخن می گوید.

به اعتقاد دادستانی، از آنجا که مجمع عمومی پس از اعلامیه پذیرش صلاحیت دیوان از سوی فلسطین، وضعیت فلسطین را از «موجودیت غیرعضو ناظر» به «دولت غیرعضو ناظر» تغییر داده است؛ تصمیم مجمع عمومی عطف بماسبق نخواهد شد و نسبت به اعلامیه پیشین دولت فلسطین درباره مخاصمات قبلی مؤثر نخواهد بود.

گویی قطعنامه تغییر وضعیت فلسطین به دولت غیر عضو ناظر که متضمن شناسایی موجودیت این نهاد به عنوان یک دولت موضوع روابط و حقوق بین المللی است و به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسیده، اثر تأسیسی داشته است؛ حال آن که فهم کلاسیک حقوق بین الملل نشان می دهد شناسایی یک دولت نمی تواند اثر تأسیسی داشته باشد و نهایتا اثر اعلامی خواهد داشت یعنی مجمع عمومی دولت بودن فلسطین را اعلام کرده است و بنابراین بحث درباره عطف بماسبق نشدن یک سند اعلامی، بیهوده است. حتی اگر ملاک، دولت بودن فلسطین باشد؛ باید دید این اعلام در زمان صدور اعلامیه پذیرش صلاحیت از سوی فلسطین قابل استناد هست یا خیر؟ که به نظر می رسد با توجه به فاصله زمانی کم این دو تحول (صدور اعلامیه دولت فلسطین برای پذیرش صلاحیت دیوان و قطعنامه مجمع عمومی در شناسایی دولت فلسطین) که رخداد خاصی نیز در این فاصله روی نداده، می توان گفت اعلام مجمع عمومی حداقل ناظر به زمان صدور اعلامیه بوده است. در همان زمان جمعی از حقوقدانان نیز حسب تفسیرهای غایتگرایانه فارغ از وضعیت دولت بودن یا نبودن فلسطین، دیوان را صالح به رسیدگی به وضعیت غزه می دانستند که آن بیانیه اعصاب خردکن دادستان پیشین، همه امیدهای مبارزه با بی کیفری را به یأس تبدیل کرد.

بگذریم! یادداشت دادستان کنونی، اهتمام وی و همکارانش به مبارزه با بی کیفری را یادآوری کرده است و این فرصتی دوباره برای دولت فلسطین است که طی سالهای اخیر با کنش های حقوقی مناسب، دیپلماسی صلح را به سود خود پیش برده بود: یک اعلامیه دیگر! این بار، بهانه ای نیست!

 

+ یادداشت خانم بنسودا در سایت روزنامه گاردین